دانشجویان میکروبیولوژی مشهد

«طبقه‌بندی علمی جانداران» شکلی از آرایه‌شناسی علمی است که باید آن را از طبقه‌بندی جانداران از سوی مردم عادی که بنیان علمی ندارند، بازشناخت. گرچه گاه اصطلاحات سامانه‌شناسی، آرایه‌شناسی و طبقه‌بندی علمی را به طور مترادف با هم به کار برده می‌شوند و ممکن است که برخی آن‌ها را باهم اشتباه گیرند ولی هر یک تعریف و مرز و محدودهٔ کاری مربوط به خود را دارند. آرایه‌شناسی به توصیف، شناخت، طبقه‌بندی و نام‌گذاری اندامگان‌ها (ارگانیسم‌ها) (چه موجود و چهمنقرض) گفته می‌شود در حلی که طبقه‌بندی علمی تنها بر بخشی از این دامنه یعنی همان گذاردن اندامگان‌ها در گروه‌هایی که ارتباط بین آن‌ها را بنمایاند، می‌پردازد.

با توجه به این‌که ارتباط میان یک اندامگان با دیگر موجودات زنده را می‌توان بدون آن‌که اول چنان‌که باید و شاید مورد مطالعه و بررسی دقیق وریزبینانه قرار داده شود، فهمید، طبقه‌بندی علمی یاری بزرگی در ثبت و گزارش اطلاعات، هم به دیگر دانشمندان و هم به مردم عادی می‌رساند و در واقع گام آغازینی برای ادامهٔ بررسی‌های آرایه‌شناختی به شمار می‌رود. سامانه‌شناسی نیز هرچند در عمل کل حوزهٔ کاری «آرایه‌شناسی» را در بر می‌گیرد ولی هدف اصلیش پی بردن بهچگونگی خویشی‌ها و نسبت‌های اندامگان‌ها در طول زمان است.

سامانه های اولیه:

طبقه بندی ارسطو

ارسطو جاندارن به دو دسته گیاهان و جانوران تقسیم کرد.گیاهان بر اساس اندازه و شکل ظاهری

به سه دسته علفی,بوته ای،درختی؛ و جانوران را براساس محل زندگی به سه دسته خشکزی,آبزی ,هوازی(پروازی) طبقه بندی کرد.

 سامانه های نوین :

طبقه بندی فون لینه:

دو سال پس از مرگ طبیعت‌گرای انگلیسی جان رِی، کارلوس لینه زاده شد. او در اثر سترگش، (چاپ نخست در ۱۷۳۵ (میلادی)) که در طول عمر خود وی به ویرایش دوازدهم هم رسید،)) طبیعت را به سه فرمانرو براساس شباهتها وتفاوتهای جانداران آنها رابه  تقسیم کرد:جانوران ,که به6گروه کوچکتر(کرمها,حشرات,ماهیان,دوزیستان,پرندگان,پستانداران)؛ وگیاهان را به 24 گروه کوچک و بزر و معدن. لینه پنج رتبه یا طبقه را به کار بست: رده (class)، راسته(order)، سرده (genus)، گونه(species) و جوره (variety).. لینه گ تقسیم کرد.

رده بندی لینه براساس شباهتهای ساختاری وعملکرد موجودات انجام گرفته است. لینه بیشتر به خاطر معرفی روشی که هنوز برای فرمول‌بندی نام علمی هر گونهٔ زیستی به کار می‌رود، شناخته می‌شود. 

رده بندی امروزی

در این رده بندی ,سعی بر آنست که کلیه ی جوانب در نظر گرفته شود.

معیارهای مهم طبقه بندی امروزی:1_شباهتهای ژنتیکی 2_روابط تکاملی وخویشاوندی ۳_بررسی جنین شناسی4_بررسی فسیلهای به جامانده 5_آناتومی 6_فیزیولوژی مقایسه ای 7_نحوه ی پراکندگی موجودات در روی زمین.

براساس طبقه بندی امروزی جانداران به 5 سلسله ی تک زیان,آغازیان,قارچها,گیاهان و جانوران تقسیم می شوند.

در رده‌بندی جانداران هشت طبقهٔ اصلی وجود دارد که از بزرگ به کوچک به این صورت هستند:

• Domain  :دامنه
• Kingdom  :فرمانرو(سلسله)
• Division  :(دسته (در مورد گیاهان،) شاخه: Phylum (در مورد جانورها
• Class  :رده
• Order :راسته
• Family :خانواده (با کاربردی عمومی تر) ، تیره (بیشتر در مورد گیاهان و پرندگان)
• Genus :سرده (جنس)
• Speciesگونه

طبقه‌ها (رتبه‌ها) ی گیاه‌شناسی و جانورشناسی گاه اندکی متفاوتند.

شاخه:درهر سلسله (فرمانرو),چندگروه بزرگ وجود دارد که به هر گروه, شاخه می گویند.

رده:هرشاخه, گروه های کوچکتری به نام رده دارد.

رده ازچندراسته؛ راسته ازچند تیره؛ و تیره از چند جنس(سرده)؛ وجنس از چند گونه تشکیل شده است.

 گونه: گروهی از موجودات زنده که از نظر ساختاری و عملکردی کاملا به هم شبیه اند؛و می توانند با هم زاد و ولد داشته باشند؛و فرزندان زایا مثل خود به وجود آورند، گونه نامیده می شوند.

 حتی یک گونه ممکن است به گروه های کوچکتری مانند زیرگونه ,نژاد و نوع تقسیم شود.

(برگرفته از:http://anarakoloom.blogfa.com/post/55)