دانشجویان میکروبیولوژی مشهد

آغازیان دربرگیرنده آن دسته از یوکاریوت‌ها هستند که ریز ومیکروسکوپی بوده و معمولاً با تقسیم دوتایی تکثیر می‌شوند. آغازیان یک گروه پراتبار(پارافایلتیک)^[۴] هستند.

آغازیان بر پایه رده‌بندی‌های جدید به دو گروه تقسیم می‌شوند:

• تک‌یاختگان جانورمانند که شامل آمیب‌ها، پارامسی و اسپوروزوآمی‌باشند

• تک‌یاختگان گیاه‌مانند که درای کلروپلاست و تاژک هستند و شاملاوگلناها می‌باشند.

آغازیانآغازیان (Protists)فرمانرو آغازیان جانداران گوناگونی را در خود جای می‌دهد. آغازیان که یکی از قدیمی‌ترین گروه‌های جانداران‌اند، بیش‌تر تک سلولی و میکروسکوپی هستند؛ اگرچه بعضی از آن‌ها پرسلولی‌اند و جثه‌ی بزرگ دارند. کلپ‌ها نمونه‌ای از این آغازیان‌اند. از آن‌جایی که آغازیانتنوع بسیاری دارند، ویژگی‌های بسیار متفاوتی نیز دارند. اهمیت آغازیانازنظر تکاملی این است که وضعیت یوکاریوتی و پرسلولی بودن برای اولین‌‌بار در این جانداران شکل گرفته است؛ از طرفی شکل‌گیری مشخص ساختار تولید مثلی و به دنبال آن تولید مثل جنسی ابتدا در این گروه از جانداران بوده است. 
ویژگی‌های آغازیانویژگی‌های آغازیان در موارد زیر قابل بررسی است: 
1- تعداد سلول‌ها 
بعضی از آغازیان تک سلولی هستند و بعضی پرسلولی هستند.2- نوع تغذیهبعضی از آغازیان فتوسنتزکننده‌اند و بعضی از آن‌ها هتروتروف هستند. آغازیان فتوسنتزکننده کلروپلاست دارند. بعضی از آغازیان در حضور نور فتوسنتز می‌کنند و درصورتی‌که نور نباشد هتروتروف می‌شوند. اوگلنا نمونه‌ای از این آغازیان است. 
آغازیان هتروتروف به‌شکل‌های انگل، شکارچی و کودرست وجود دارند. کودرست‌ها از بقایای جانداران تغذیه می‌کنند. تولید مثل جنسی درآغازیان تک سلولیآغازیان تک سلولی هنگام تولید مثل جنسی با انجام تقسیم میتوز، سلول‌های گامت را به‌وجود می‌آورند. این سلول‌ها باهم لقاح می‌دهند و سلولی به‌ زیگوسپور(Zygospore) ایجاد می‌کنند. زیگوسپور دیواره‌ی ضخیمی دارد و می‌تواند در شرایط ساعد تا مدت‌ها باقی بماند. وقتی شرایط محیطی مناسب شد، با انجام تقسیم میوز، سلول‌های هاپلوئید ایجاد می‌شوند. این سلول‌ها با پاره‌کردن دیواره‌ی زیگوسپور از آن خارج می‌شوند. هرکدام از این سلول‌ها با انجام تقسیم میتوز تعداد زیادی آغازی تک سلولی تولید می‌کنند. تولید مثل جنسی درآغازیان پرسلولی• تناوب نسل (Alternation of generation) 
در آغازیانی که تناوب نسل دارند، دو ساختار مجزا در چرخه‌ی زندگی فرد دیده می‌شود: 
1- ساختار گامتوفیت که سلول‌های آن‌ هاپلوئیدی است و گامت‌ تولید می‌کند. 
2- ساختار اسپوروفیت که سلول‌های آن دیپلوئیدی است و هاگ تولید می‌کند. • همجوشی (conjugation) 
در این نوع تولید مثل جنسی محتویات سلولی از یک فرد به فرد دیگر منتقل می‌شود و با ادغام هسته‌ها،‌ سلول تخم یا زیگوت تشکیل می‌شود. زیگوت در محیط مناسب می‌روید. گوناگونی آغازیانآغازیان را در چهارده شاخه قرار می‌دهند انواع آغازیان را در جدول مشاهده می‌کنید.آمیب‌ها (Amoebas)
در آب‌های شور، شیرین و خاک‌های مرطوب زندگی می‌کنند. وسیله‌ی حرکتی آمیب‌ها پاهای کاذب است که علاوه بر حرکت از آن‌ها برای گرفتن غذا نیز استفاده می‌کنند. تولید مثل غیرجنسی و جنسی دارند. آمیب‌ها هتروتروف‌اند. بیش‌تر آن‌ها زندگی آزاد دارند، اما بعضی از آن‌ها مانند آمیب مولد اسهال خونی، انگل‌اند. روزن ‌داران (Foraminifera)
این آغازیان هتروتروف‌اند و در دریاها زندگی می‌کنند. روزن‌داران پوسته‌ی سخت آهکی دارند. این پوسته منفذدار است. پاهای کاذب آن‌ها از منافذ روی پوسته بیرون می‌آید. انباشته شدن پوسته‌های آهکی روزن داران نوعی سنگ آهکی را ایجاد می‌کند. دیاتوم‌ها (Diatoms)
دیاتوم‌ها دیپلوئیدند و در اقیانوس‌ها و دریاچه‌ها زندگی می‌کنند. دیاتوم‌ها دیواره‌ی سلولی دو قسمتی دارند که یک نیمه‌ی آن کوچک‌تر از نیمه‌ی دیگر است و نیمه‌ی کوچک درون نیمه‌ی بزرگ‌تر جای می‌گیرد. جنس دیواره سیلیسی است و معمولا دارای تزئیناتی است. دو نوع تقارن شعاعی و دوطرفی در دیاتوم‌ها دیده می‌شود. دیاتوم‌ها فتوسنتزکننده‌اند. به‌همین دلیل از مهم‌ترین تولیدکننده‌های زنجیره‌های غذایی در آب‌ها هستند. هم‌چنین پوسته‌ی سیلیسی دیاتوم‌ها، آن‌ها را از نظر اقتصادی نیز ارزشمند کرده است. پوسته‌های خالی دیاتوم‌ها رسوبات ضخیمی را تشکیل می‌دهند که از آن‌ها برای ساخت سنگ سمباده استفاده می‌شود. تولید مثل دیاتوم‌ها
روش معمول تولید مثل دیاتوم‌ها، تولید مثل غیرجنسی است. هنگام تولید مثل غیرجنسی با انجام تقسیم میتوز محتویات سلولی آن دو برابر می‌شود. دو پوسته از هم جدا می‌شوند و هر نیمه، نیمه‌ی کوچک‌تر متناسب با اندازه‌ی خود را می‌سازد. نتیجه‌ی این تولید مثل ایجاد نسلی از دیاتوم‌هاست که بسیار کوچک شده‌اند. در چنین وضعیتی دیاتوم از پوسته‌ی خود بیرون می‌آید و با تشکیل گامت‌ و سپس ایجاد سلول تخم دیاتوم‌های جدیدی را به‌وجود می‌آورد. دیاتوم‌های حاصل از این نوع تولید مثل بعد از اینکه به‌اندازه‌ی کافی بزرگ شدند، دیواره‌ی سلولی را می‌سازند. جلبک‌ها(Algae)جلبک‌ها فتواتوتروف هستند. بعضی تک سلولی و بسیاری دیگر پرسلولی‌اند. جلبک‌ها اگرچه در زیستگاه‌های گوناگونی ‌زندگی می‌کنند؛ اما بیش‌تر آن‌ها آبزی‌اند.بعضی از جلبک‌ها به‌صورت کلنی هستند؛ یعنی گروه‌های سلولی به هم‌دیگر متصل شده‌اند که گاهی غلافی از لعاب آن‌ها را می‌پوشاند. بعضی از جلبک‌ها به‌صورت رشته هستند. این رشته‌ها ساده و یا منشعب‌اند. ممکن است در هر سلول رشته بیش از یک هسته باشد. در بعضی از رشته‌ها دیواره‌ی عرضی بین سلول‌ها وجود ندارد که حالت سینوسیتی(Coencytic) را ایجاد می‌کند. 
جلبک‌ها با همه‌ی گوناگونی که دارند، براساس نوع رنگیزه در سه گروه عمده‌ی جلبک‌های سبز، جلبک‌های قرمز و جلبک‌های قهوه‌ای دسته بندی می‌شوند. جلبک‌های سبز (Green algae)بیش از 7500 گونه در گروه جلبک‌های سبز قرار دارد که ساختار، چرخه‌ی زندگی و زیستگاه‌های متنوعی دارند. بیش‌تر جلبک‌های سبز در آب‌های شیرین زندگی می‌کنند؛ اما بعضی از گونه‌ها در آب‌های شور، یخچال‌های طبیعی، خاک‌ها و یا حتی در بخش‌های سایه‌ی دیوار ساختمان‌ها زندگی می‌کنند. بعضی از جلبک‌های سبز با گیاهان و جانوران و قارچ‌ها زندگی همزیستی دارند. وجود خصوصیات مشترک و مهم بین گیاهان و جلبک‌ها سبب شده است تا منشاء گیاهان را جلبک‌های سبز بدانند. مثلا رنگیزه‌های فتوسنتزی جلبک‌های سبز همانند رنگیزه‌های فتوسنتزی گیاهان است. جلبک‌های سبز هردو نوع تولید مثل جنسی و غیرجنسی را دارند. کلامیدوموناس(Chlamydomonas) جلبک سبز تک سلولی است که چرخه‌ی زندگی آن را در شکل مشاهده می‌کنید. جلبک‌های قرمز (Red algae)
تقریبا 3900 گونه جلبک در این گروه وجود دارد. جلبک‌های قرمز عمدتا در دریاها زندگی می‌کنند و به‌صورت رشته‌های میکروسکپی و یا انشعابات برگ مانند دیده می‌شوند. رنگ قرمز جلبک‌های قرمز به‌دلیل وجود رنگیزه‌ی فیکواریترین(Phycoerytherin) است. فیکواریترین که قرمز رنگ است، نور آبی را جذب می‌کند. نور آبی به‌دلیل قدرت نفوذی که دارد در آب‌های عمیق نفوذ می‌کند. در دیواره‌ی سلولی بعضی از جلبک‌های قرمز، کربنات کلسیم وجود دارد. بعضی از جلبک‌های قرمز برای تهیه آگار(Agar) استفاده می‌شوند. چرخه‌ی زندگی جلبک‌های قرمز معمولا از نوع تناوب نسل است. جلبک‌های قهوه‌ای (Brown algae)حدوداً 1500 گونه جلبک قهوه‌ای وجود دارد که بیش‌تر آن‌ها در دریاها زندگی می‌کنند. کلپ‌ها(Kelp) بزرگ‌ترین گروه جلبک‌های قهوه‌ای هستند که در نواحی ساحلی رشد می‌کنند. بعضی از کلپ‌ها حالت شناور دارند. این کلپ‌ها با رشد و تکثیر رویشی سریعی که دارند، حجم عظیمی از کلپ‌ها را در اقیانوس‌ها ایجاد می‌کنند. نوعی کلپ‌ به‌ ماکروسیستیس (Macrocystis)ظاهری شبیه گیاهان دارد.